Czy może być coś bardziej prostego do nauki podstaw geografii niż jedna mapa, która wisi w dostępnym, codziennie mijanym miejscu i pokazuje wiele podstawowych aspektów wiedzy o świecie?
Czy w ogóle jest taka mapa, na której dziecko z łatwością się odnajdzie, jednocześnie odkrywając mnóstwo ciekawych miejsc?
Zaprojektowałam… tak, powiem szczerze – niesamowitą mapę świata, która może być początkiem fascynacji naszym światem, podróży (czy to realnych, czy poprzez książki i internet) oraz wspólnych poszukiwań.
Jak najlepiej poznajemy różne miejsca? Oczywiście podróżując po nich!
Czasami jednak trudno wybrać się dziećmi w dalekie podróże, aby pokazać im, jak różnorodny jest nasz świat. Teraz na szczęście, dzięki dostępności materiałów, zdjęć, filmów i książek z całego świata, można przenieść cały glob do Waszego domu! (wiem, że to nie to samo, oj wiem… ale moim zdaniem lepiej dowiedzieć się czegoś wartościowego z materiałów w internecie, niż nie dowiedzieć się wcale, prawda?)
Ta (wkrótce!) interaktywna* mapa świata to doskonałe narzędzie edukacyjne, które pomoże Wam i Waszym dzieciom zgłębić tajemnice geografii w sposób przystępny i ekscytujący.
*jak mapa ścienna może być interaktywna? Kiedyś pewnie dosłownie coś takiego wymyślą, niemniej na razie przyjmie to taką formę:
zapisz się na newsletter Twoje Mapy, a będziesz otrzymywać małe porcje ciekawostek o różnych miejscach z mapy i czasem różne wyzwania geograficzne dla dzieci.
No dobrze, do rzeczy. Co znajdziecie na tej mapie świata dla dzieci?
Zacznijmy od podstawowych podstaw dla najmłodszych:
1. Wszystkie kontynenty są wyraźnie podpisane
To może się wydawać banalne, ale dzieci dopiero rozpoczynające szkołę (już zaczynające czytać) często mylą jeszcze kontynenty. Dlatego na tej mapie są wyraźnie opisane:
Jest też informacja, gdzie konkretnie kończy się Europa, a zaczyna Azja. Myślę, że wielu może być zaskoczonych, że Europa rozciąga się tak daleko na wschód.
Część europejska Rosji to aż 3 968 200 km2!!! Czyli ile? – zapytacie…
Prawie tyle, co suma powierzchni 10 największych państw leżących w całości w Europie:
Ukraina, Francja, Hiszpania, Szwecja, Norwegia, Niemcy, Finlandia, Polska, Włochy, Wielka Brytania mają łącznie powierzchnię 4 044 441 km2, czyli tak mniej więcej o powierzchnię Czech więcej niż europejska część Rosji (a to tylko 23% jej całej powierzchni!)
(ta mała matematyczna wstawka pokazuje, że matematykę można wpleść w naukę geografii. Niektóre dzieci lubią wyliczać różne rzeczy. Na jednej z kart z flagami (poniżej) pokazuję, że np. wielki kraj Algieria jest 7500 razy większa od małej Malty. Albo, że na lotnisku Okęcie zmieszczą się aż 4 państwa Monako.
Zainspirujcie dzieci do innych tego typu wyliczeń / porównań 🙂 )
2. Oceany też są wyraźnie podpisane. Jaki jest największy ocean?
Tego też możemy w obrazowy sposób się dowiedzieć.
Pacyfik (czyli Ocean Spokojny) jest większy, niż wszystkie kontynenty razem wzięte.
3. Dowiadujemy się, dlaczego na powszechnie spotykanych mapach tereny na północy (Kanada, Grenlandia, Rosja) są tak dziwne rozciągnięte.
Patrząc na mapy zrobione wg odwzorowania walcowego możemy się zastanawiać, dlaczego wsypa Grenlandia jest większa od kontynentu Australia (uznawanej jednocześnie za największą wyspę świata). To co jest w końcu większe?
Grenlandia – owszem – jest duża – ale w rzeczywistości 3,5 razy mniejsza od Australii. Co bardzo dobrze widać właśnie na odwzorowaniu Cahilla-Keyesa, wg. którego zrobiona jest ta mapa świata dla dzieci. Pokazuje ona właściwe proporcje niezależnie od szerokości geograficznej.
4. Mapa polityczna, czy fizyczna?
Mimo, że nie jest to typowa polityczna mapa świata na ścianę, są na niej zaznaczone wszystkie państwa. Łącznie z tymi malutkimi.
Na mapie jest też lista wszystkich państw świata, pogrupowana wg. kontynentów na których leżą (z uwzględnieniem tego, że niektóre kraje leżą zarówno w Europie, jak i w Azji), w kolejności od największych do najmniejszych. Znajdziemy tam flagę danego państwa, stolicę oraz powierzchnię.
Wymienionych jest tam też kilka krajów, które nie są państwami:
- Gujana Francuska – terytorium zależne od Francji
- Falklandy – archipelag wysp u południowych wybrzeży Ameryki Południowej, który jest terytorium zależnym Wielkiej Brytanii, ale prawa do nich rości sobie także Argentyna
- Grenlandia – ta wielka wyspa należy do małej Danii (może tym razem Wy policzycie ile razy Grenlandia jest większa od Danii?)
- Kosowo – uznane jako niezależne państwo przez połowę państw świata. Reszta uznaje Kosowo za część Serbii.
- Sahara Zachodnia – terytorium o nieustalonym statusie, do którego prawa rości sobie Maroko.
W szkole mojej córki wolontariuszką jest dziewczyna z Maroka, pokazałam Jej kiedyś mapę Maroka, którą zrobiłam do książki “Maroko pod prąd”. Uznała, że jest ucięta… (brakowało na niej właśnie Sahary Zachodniej). - Autonomia Palestyńska (czyli terytorium Gazy i Zachodniego Brzegu, znajdujące się obecnie pod kontrolą Izraela). No właśnie – Zachodni Brzeg czego? Obszar ten znajduje się na wschodzie Izraela, ale na zachodnim brzegu rzeki Jordan oraz Morza Matwego (które jest jeziorem…) Żeby było ciekawiej, Morze Kaspijskie też jest jeziorem – poszukacie gdzie leży? )
Mapa ta wprawdzie nie pokazuje kolorami ukształtowania terenu, ale łatwo znajdziecie na niej obszary górskie.
5. A jakie są najdłuższe rzeki świata?
To, która jest najdłuższa, nadal pozostaje kwestią sporną. Przez wiele lat bezspornie najdłuższy był Nil (6 650 km), przepływający przez Ugandę, Sudan Południowy, Sudan i Egipt. Jednak w 1996 roku zespół ekspedycyjny pod przewodnictwem polskiego eksploratora i podróżnika Jacka Pałkiewicza potwierdził źródło Amazonki u podnóża góry Quehuisha w peruwiańskich Andach.
Źródła bazujące na danych z National Geographic Society podają, że Amazonka ma długość 6 400 km. Gdyby natomiast liczyć od źródła wskazanego przez Pałkiewicza, byłoby to ponad 7 000 km, co czyniłoby ją najdłuższą rzeką świata. Nie ma natomiast żadnych wątpliwości, że Amazonka jest największą rzeką świata, jeśli weźmie się pod uwagę ilość przepływającej wody oraz wielkość dorzecza.
W dalszej kolejności są rzeki: Jangcy w Chinach (6 300 km) i Missisipi w Stanach Zjednoczonych (łącznie z rzekami Jefferson i Missouri ma 6 275 km).
Poszukajcie ich na mapie!
6. Czy znajdziesz najwyższe góry świata?
To akurat proste, a jakie są najwyższe góry każdego kontynentu?
Najwyższe góry świata (mające ponad 8 000. m n.p.m.) znajdują się w Azji. Wśród nich są dwa najwyższe szczyty:
- Mount Everest (8 849 m n.p.m.) w Himalajach, na granicy Nepalu i Chin (Tybetu)
- K2 (8 611 m n.p.m.) w Karakorum, na granicy Chin i Pakistanu.
Najwyższe góry na innych kontynentach:
- Europa: Alpy z najwyższym szczytem Mount Blanc (4 807,81 m n.p.m.)
- Afryka: Atlas z najwyższym szczytem Dżabal Tubkal (4 167 m n.p.m.), zaś najwyższa góra Afryki to wulkaniczny masyw Kilimandżaro (5 895 m n.p.m.)
- Ameryka Północna: Kordyliery z najwyższym szczytem Denali (6 190 m n.p.m.)
- Ameryka Południowa: Andy z najwyższym szczytem Aconcagua (6 960,8 m n.p.m.)
- Australia i Oceania: Wielkie Góry Wododziałowe z najwyższym szczytem: Góra Kościuszki (2 228 m n.p.m.)
(to ciekawe, prawda? że nasz polski Tadeusz Kościuszko ma swoją górę gdzieś w dalekiej Australii!)
7. Spróbuj wypatrzeć największe wyspy świata
Już wcześniej pisałam o dwóch największych wyspach: Australii (która jest jednocześnie kontynentem) oraz Grenlandii (która jest największą wyspą nie będącą kontynentem)
W dalszej kolejności są:
- Nowa Gwinea,
- Borneo
- Madagaskar
Cztery z 13 największych wysp świata należą do Indonezji: Borneo, Sumatra, Celebes, Jawa (z grupy Wielkich Wysp Sundajskich). Indonezyjska jest też zachodnia część Nowej Gwinei
Indonezja leży na 17 tysiącach wysp! Uważana jest za kraj z największą liczbą czynnych wulkanów na świecie, dlatego często określa się ją mianem „Pasma Ognia”.
8. Największe jeziora świata
- Wspominałam już o Morzu Kaspijskim, prawda? Pamiętasz gdzie leży? Za największe pod względem powierzchni jezioro świata uznaje się właśnie Morze Kaspijskie.
- Następne jest Jezioro Górne w kompleksie pięciu Wielkich Jezior Ameryki Północnej
Czyż te jeziora nie są ogromne? Jezioro Górne jest większe niż Czechy!!!! Wyobraźcie sobie, że zamiast Czech jest jedna wielka woda…
- Jezioro Wiktorii na pograniczu Tanzanii, Ugandy i Kenii. To z tego jeziora wypływa Nil Biały (Nil Wiktorii) – jedno z dwóch głównych ramion Nilu.
- potem Huron i Michigan (również należące do Wielkich Jezior Ameryki)
- Tanganika w Afryce.
- Na siódmym miejscu jeśli chodzi o powierzchnię znajduje się rosyjski Bajkał. Jest on za to najgłębszym jeziorem świata. Do najgłębszych należy też Tanganika i Morze Kaspijskie.
Mazury zwane są Krainą Tysiąca Jezior, ale w rzeczywistości jest ich dużo więcej – prawie 2 600. Szwecja ma około 100 000 jezior, zaś Finlandia prawie 190 000. Na terenie Kanady doliczono się dwóch milionów jezior, natomiast w Rosji – trzech milionów.
9. Największe pustynie
Wszyscy wiedzą, jak a jest największa pustynia, prawda?
Sahara jest największą gorącą (w przeciwieństwie do lodowej) pustynią na Ziemi (ma 9 064 300 km²). Rozciąga się na 5 700 km od Oceanu Atlantyckiego na zachodzie po Morze Czerwone na wschodzie; od północy ograniczona jest górami Atlas i wybrzeżem Morza Śródziemnego. Znajduje się na terytoriach 11 państw: Maroka, Algierii, Tunezji, Libii, Egiptu, Sahary Zachodniej, Mauretanii, Mali, Nigru, Czadu i Sudanu.
Sahara w dużej części jest kamienista, dlatego za największą pustynię piaszczystą na świecie uznaje się pustynię Ar-Rab al-Chali (Rub al-Chali) na Półwyspie Arabskim. Liczy 650 000 km² i zajmuje południowo-wschodnie obszary Arabii Saudyjskiej, a także tereny w Omanie, Zjednoczonych Emiratach Arabskich i Jemenie.
A czemu w pierwszym zdaniu piszemy o pustyni gorącej i lodowej? Gdyż największą pustynią (czyli obszarem pustym, pozbawionym roślinności) jest obszar lądolodu w strefie podbiegunowej. Pustynia lodowa jest jednym z najbardziej ekstremalnych środowisk na Ziemi. Obejmuje zarówno obszary Antarktydy jak i Arktyki, czyli skrajnie północnych rejonów półkuli północnej.
10. Różne ciekawe miejsca
Konkretnie to 51 miejsc, które czymś się wyróżniają, wskazane są strzałkami i krótko opisane.
Są to rozmaite miejsca: od największych obszarów lasów deszczowych, przez najwyższe góry, największe wodospady, najbardziej znane cieśniny, po Biegun Zimna i najdłuższą linię kolejową na świecie. Być może któreś z tych miejsc zainteresuje Was na tyle, że wyruszycie w jakąś wirtualną podróż, aby dowiedzieć się więcej?
Aby bliżej zapoznać się z tym, jakie miejsca są opisane, zapraszam do innego wpisu:
Albo przekonasz swoje dzieci! 
0 komentarzy